TouMilou Music logo

Traditionele Turkse Kunstmuziek

Wouter Swets, 2e editie bewerkt door Michiel van der Meulen. Verwachte publicatiedatum: begin 2023. Amsterdam, Brave New Books: xiii + 217 pp. ISBN 978-94-641829-9-6.

Traditionele Turkse Kunstmuziek (Traditional Turkish Art Music) is a Dutch text book on Ottoman classical music by Wouter Swets, first published by the Dutch public broadcasting organisation KRO in 1983. It summarised a series of 21 radio lectures Swets gave on the subject between October 1981 and Februari 1982.
The book describes the music in terms of its historical and geographical context, forms and approaches, modal and rhythmic systems, and comes up with a useful graphic representation of 60 makams. In its eloquence and ornateness, the original text is very characteristic of Swets, and in fact quite beautiful and nice to read. When preparing the second edition, it was therefore decided to keep text as it is, dealing with the fact that it is partly outdated mainly with annotations and an extra chapter.
Based on the developments since the heyday of Ottoman art music (late 19th-early 20th century), Swets saw a downward trend and was quite pessimistic about the music’s future. Forty years later, we can establish that Turkish art music is in a much better state than he projected.

Verantwoording tweede editie

Het idee om Traditionele Turkse Kunstmuziek opnieuw uit te geven ontstond niet lang na het overlijden van Wouter Swets, op 25 mei 2016. De oorspronkelijke uitgave is allang niet meer verkrijgbaar, de exemplaren in circulatie zijn in de regel aan het desintegreren en zien er bovendien qua vormgeving zo weinig aantrekkelijk uit, dat wie het niet kent zich niet zal realiseren dat het om een pareltje gaat.

Ten eerste is het een gedegen, doorwrocht naslagwerk. Ook al refereert Swets bij herhaling aan de beknoptheid, is hij erin geslaagd om het werkelijk bomvol te stoppen met informatie. Ten tweede is de tekst mooi van stijl en vooral zeer karakteristiek: iedereen die Swets heeft gekend, zal hem horen spreken tijdens het lezen. Afgezien van het doorvoeren van de nieuwe spelling en het corrigeren van storende taal- en drukfouten, waarbij we gebruik hebben kunnen maken van een door Swets zelf geannoteerd boekexemplaar, is de tekst daarom geheel intact gelaten.

Deze keuze betekent wel dat er een deels gedateerd werk voor u ligt, wat echter naar de aard van de materie niet wil zeggen dat de inhoud niet meer relevant is—integendeel—en waar als volgt mee is omgegaan in de voorbereiding van deze editie:

  • Van achterhaalde gegevens, met name demografische, worden actuele dan wel meer recente waarden in voetnoten gegeven. Meestal gaat het hierbij om niet meer bestaande landen of aan personen die na 1982 overleden zijn.
  • Alle notenvoorbeelden zijn gecontroleerd aan de hand van goede uitvoeringen en opnieuw getranscribeerd.
  • Liedtitels zijn vertaald door de Turks-Nederlandse musicus en componist Cengiz Arslanpay (1989). De symbolische betekenis van enkele daarin voorkomende woorden is met zijn hulp nader verklaard in een aanvulling op Swets’ paragraaf over de inhoud van Turkse liedteksten.
  • Swets was in 1982 van mening dat de Turkse kunstmuziek verloren aan het raken was. In een naschrift bij hoofdstuk 1 wordt zijn analyse besproken in de bredere context van zijn musicologische opvattingen en werk. Bijna 40 jaar later levert de confrontatie van zijn projectie met de status quo gelukkig een veel minder somber beeld op.
  • Ter illustratie van Swets’ latere eigen bijdragen aan de Turkse kunstmuziek zijn de partituren toegevoegd van zijn Isfahân Saz Semâî en de bewerking die hij begin jaren 2000 maakte van de Sabâ kar-ı nâtık van Zekâi Dede (1825 – 1897).

Dankwoord

KRO-NCRV, uitgever van de eerste editie, wordt bedankt voor de toestemming voor deze tweede druk en Bernard Kleikamp (Pan Records, Muziekuitgeverij Parallax) voor de toestemming om de partituren van ‘Sabâ kar-ı nâtık ‘Tamamlattı Sabâ’ en ‘Isfahân Saz Semâî’ te reproduceren. De boekproductie is financieel mogelijk gemaakt door Roland van Abel, vereffenaar van de nalatenschap van Wouter Swets, in samenspraak met Gary Swets, neef van Wouter, namens de erven Swets. Roland wordt tevens van harte bedankt voor zijn bijdrage aan de eind­redactie, samen met Roel Sluis, die ca. veertig jaar met Swets heeft gemusiceerd. Cengiz Arsanpay, Martine van der Meulen, Nathan Daems, Joost Rekveld, Yaşar Saka, Frank Leenhouts, Sipko den Boer, Hanneke van der Heijden, Jan Schmidt, Crispijn Oomes en Alejandro García Iglesias worden bedankt voor commentaar c.q. advies. Tot slot dank ik Nik Trabucho Alexandre voor zijn mooie vormgevingswerk en de plezierige samen­werking.

Michiel van der Meulen,
Bunnik, maart 2021

Wouter Swets and Laika Karabey (Henk Arends, 1959)

Wouter Swets bestudeert Turkse Kunstmuziek (1) / Wouter Swets en componist Laika Karabey, Amsterdam 1959 / Foto: Henk Arends / Copyright © 2019 Pan Records.

Boekgegevens

Colofon

© 2023 M.J. van der Meulen/TouMilou (tweede editie)
© 2001 Parallax (Swets’ bewerking van de Sabâ Kâr-ı Nâtık van Zekâi Dede)
© 1999 Parallax (Swets’ Isfahân Saz Semâî)
© 1983 Wouter Swets / KRO (thans KRO-NCRV; eerste editie)

Auteur: W. Swets
Redactie, bewerking en aanvulling tweede editie: M.J. van der Meulen
Omslagontwerp en opmaak binnenwerk: N.N. Trabucho Alexandre
Druk: Brave New Books

xiii + 217 blz, 1 illustratie, 19 partituren
ISBN 978-94-641829-9-6
NUR 669 Naslagwerken (muziek)

Verantwoording omslagillustraties
Voorzijde: tekstfragment uit ‘Kitāb-i Edvār’ door Abd al-Qādir ibn Ghaybī (manuscript van de Leidense Universiteitsbibliotheek, bijzondere collecties, OR.1175)
Achterzijde: portret van Wouter Swets, gemaakt door Remco Busink in 1978.

Verantwoording partituren
Transcriptie: M.J. van der Meulen, systeem Arel-Ezgi, m.b.v.  Mus2 notatiesoftware voor microtonale muziek (Data-Soft Ltd).

Alle rechten voorbehouden / Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door printouts, kopieën, of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Inhoudsopgave

Verantwoording   ix

1 Historische achtergronden van de traditionele Turkse kunstmuziek   1

Naschrift bij hoofdstuk 1   61

2 Algemene gegevens betreffende de traditionele Turkse kunstmuziek   83

3 De vormen van de traditionele Turkse kunstmuziek   91

4 Toonsysteem en notatie van de traditionele Turkse kunstmuziek   125

5 Makam, usul en liedteksten van de traditionele Turkse kunstmuziek   145

6 Discografie van Turkse traditionele kunstmuziek op Turkse labels   165

7 Discografie van Turkse traditionele kunstmuziek op Westerse labels   173

8 Beknopte bibliografie van de traditionele Turkse kunstmuziek. Boeken, artikelen en verzamelingen van genoteerde composities   187

9 Enkele gegevens over de uitspraak van Turkse letters   193

Biografie   195

Register   203

Wouter Swets and Laika Karabey (Henk Arends, 1959)

Wouter Swets bestudeert Turkse Kunstmuziek (2) / Wouter Swets en componist Laika Karabey, Amsterdam 1959 / Foto: Henk Arends / Copyright © 2019 Pan Records.

Opgenomen partituren / Scores

  • Uşşak Şarkı ‘Dağlar dayanmaz enînine’ (De bergen kunnen je geklaag niet aan) / Şevki Bey (1860–1891)
  • Kürdîli Hicazkâr Şarkı ‘İftirâkındır sebep’ (Dat je me verliet is de reden) / Hacı Arif Bey (1831–1885)
  • Bûselik Şarkı ‘Bir pür cefâ hoş dilberdir’ (Een pure kwelling, aangename hartendief) / Sultan Selim III (1761–1808)
  • Evc Şarkı ‘Kalbimde açılmış dağılan bir kuru güldün’ (Als droogroos verdwarreld, opgebloeid in mijn hart) / İsak Varon (1884–1962)
  • Ferah-Nâk Şarkı ‘Künc-i gamda rûz u şeb dil bî-huzur’ (Op de rand van zielensmart heerst dag en nacht ongerustheid) / Dellalzâde İsmâil Efendi (1797–1869)
  • Bûselik Şarkı ‘Geçti bahâr hazân erdi bu yerde’ (De lente is voorbij, hier is het nu herfst) / Fehmi Tokay (1889–1959)
  • Kürdî Peşrev / Refik Fersan (1893–1965)
  • Hicâzkâr Saz Semâî / Tanburi Cemil Bey (1871–1916)
  • Sabâ Kâr-ı Nâtık ‘Tamamlattı Sabâ’ (De ochtendwind bracht tot perfectie) / Zekâi Dede (1825–1879), bewerkt door Wouter Swets (1930–2016)
  • Isfahân Saz Semâî / Wouter Swets (1930–2016)
  • Acem Beste ‘Sabâ ki dest ura ol zülfe’ (O, ochtendwind, voorzichtig met het haar van mijn geliefde) / Enfî Hasan Ağa (1670?–1729)
  • Hüseynî Ağır Semâî ‘Tal’atın devr-i kamerde’ (Je blik is verborgen in het ritme van de maan) / Zaharya Efendi (?–1740)
  • Bestenigâr Nakış Beste ‘Ey taht-ı hezâr’ (O, troon van de nachtegaal) / Anonymus
  • Nişâburek Nakış Yürük Semâî ‘Gel ey sabâ o gül-i hoş-nümâyı söyleşelim’ (Laten we het hebben over de elegante roos) / Kassamzâde Mehmet Efendi (1705?–1770?)
  • Tâhir-Bûselik Şarkı ‘Gülle hem bezm-i visaliz gerçi hâr olsak da biz’ (Eén zijn wij met de roos, al zijn we maar doorns) / Fehmi Tokay (1889–1959)
  • Nihâvend İlâhî ‘Hasbihâl ettim bütün şeb’ (De hele nacht voerde ik lieve gesprekken) / İzzeddin Hümâyî Bey (1876–1950)
  • Sabâ-Zemzeme Şarkı ‘Hayâl-i yâre değme’ (Beroer niet de verbeelding) / Rifat Bey (1820–1888)
  • Hüzzam Şarkı ‘Gönül verdim bir civane’ (Op een jongere ben ik verliefd) / Sultan Selim III (1761–1808)
  • Sabâ Saz Semâî / Wouter Swets (1930–2016)

Digitaal supplement

Download de partituren van Traditionele Turkse Kunstmuziek als pdf-bestand.

Traditionele Turkse Kunstmuziek, notenvoorbeelden (Michiel van der Meulen, 2019)

Bestelinformatie

  • Traditionele Turkse Kunstmuziek zal worden uitgegeven via Brave New Books
  • Verwachte publicatiedatum: begin 2023

Neem contact op / Contact us